ΕΡΩΤΗΣΗ: Έχουμε μαζί μας τον κ. Αρσένη. Καλή σας ημέρα κ. Υπουργέ. Θα ήθελα να μιλήσουμε για δύο θέματα, για την εκλογή Χριστόφια και το Σκοπιανό, ας ξεκινήσουμε με το πρώτο θέμα καλύτερα γιατί το δεύτερο μπορεί να μας πάρει αρκετή ώρα. Πώς την είδατε την εκλογή των Κυπρίων;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ο Τάσος Παπαδόπουλος ηττήθηκε αλλά θα ήταν λάθος να εκτιμήσουμε ότι η ήττα του Τάσου Παπαδόπουλου που ήταν αποτέλεσμα κυρίως δικών του λαθών, ήταν ήττα της παράταξης του «Όχι». Νομίζω ότι, και σήμερα και αύριο, οι Ελληνοκύπριοι θα αντιταχθούν σε ένα Σχέδιο Ανάν, σε οποιαδήποτε πρωτοβουλία που έχει ως βάση το Σχέδιο Ανάν ή παραλλαγές του. Γι΄ αυτό δεν είμαι ιδιαίτερα αισιόδοξος ότι η κινητικότητα που ο κ. Χριστόφιας θα δείξει τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες θα καταλήξουν σε μια συμφωνία για την επίλυση του Κυπριακού. Θα πρέπει λοιπόν να είμαστε ιδιαίτερα επιφυλακτικοί για τις εξελίξεις αυτές και να επαγρυπνούμε.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Θέλετε να μας δώσετε κάποια στοιχεία αυτής της επιφυλακτικότητας που εκφράζετε ως προς τον κ. Χριστόφια, γιατί;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Όχι μόνον απέναντι στον κ. Χριστόφια. Κοιτάξτε, οι συζητήσεις για την επίλυση του Κυπριακού δεν μπορεί παρά να γίνουν μέσα στο πλαίσιο που έχει ήδη δημιουργηθεί, μιας διζωνικής, δικοινοτικής Κύπρου, με βάση τα στοιχεία που ήδη έχουν μπει στο Σχέδιο Ανάν. Ορισμένα στοιχεία μπορεί να αλλάξουν αν και δεν νομίζω ότι η Τουρκία είναι διατεθειμένη να κάνει υποχωρήσεις. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο λοιπόν, εγώ δεν βλέπω δυνατότητες εξελίξεων. Δεν βλέπω γιατί η Τουρκία να είναι διατεθειμένη να κάνει υποχωρήσεις και δεν βλέπω γιατί ο Κυπριακός λαός να δεχθεί μια παραλλαγή του Σχεδίου Ανάν. Το πράγμα βέβαια θα μπορούσε να εξελιχθεί διαφορετικά εάν η συζήτηση γινόταν σε μια άλλη βάση
ΕΡΩΤΗΣΗ: Να δούμε όμως τι μπορεί να λέει και αυτό το Σχέδιο Μούν ή όπως το ονομάσουν.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Όπως και να το ονομάσουν δεν μπορεί να ξεφύγει από ορισμένα βασικά δεδομένα που τελικά θα καταλήξουν σε ασυμφωνία. Αυτό που θα μπορούσε να γίνει, αλλά χρειαζόταν μια ανατρεπτική πολιτική, ήταν να το βάλουμε επί μηδενικής βάσης και να ζητήσουμε μια ευρωπαϊκή λύση, σύννομη με το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Αυτό όμως θα χρειαζόταν μια διαφορετική στρατηγική, μια διαφορετική πορεία που δεν την βλέπω να ακολουθείται. Η προσπάθεια που θα κάνει ο κ. Χριστόφιας – και έχει τις δυνατότητες, είναι πολύ καλός στην επικοινωνία, έχει καλές σχέσεις με τους Τουρκοκυπρίους – θα φέρει μια κινητικότητα στην αρχή, αλλά επιτρέψετέ μου, για μια ακόμη φορά, να πω να μην είμαστε ιδιαίτερα αισιόδοξοι, να είμαστε επιφυλακτικοί. Να παρακολουθήσουμε βέβαια τις εξελίξεις, να ευχηθούμε ότι θα διαψευσθούμε σε αυτά που εγώ σήμερα σας λέω αλλά φοβάμαι ότι και πάλι δεν θα καταλήξουμε, δεν έχει κανέναν λόγο η Τουρκία σήμερα να κάνει υποχωρήσεις στο Κυπριακό και δεν νομίζω ότι και οι Ελληνοκύπριοι είναι διατεθειμένοι να δεχθούν από την πίσω πόρτα μια παραλλαγή του Σχεδίου Ανάν, είτε λέγεται Σχέδιο Ανάν είτε Σχέδιο Μουν.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Γιατί δεν κράτησαν τότε τον κ. Παπαδόπουλο στην εξουσία;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Σας είπα ότι αυτό ακριβώς πρέπει να δούμε. Ο Τάσος Παπαδόπουλος πλήρωσε δικά του σφάλματα, νομίζω ότι ο λαός ήθελε μια κινητικότητα, είχε ταυτίσει την Προεδρία του Τάσου Παπαδόπουλου με μια ακινησία στο Κυπριακό και θέλει να δοκιμάσει και πρωτοβουλίες μήπως προχωρήσουμε σε ένα άλλο σχήμα. Αυτό όμως που σας λέω είναι ότι όταν τελικά μετά από συζητήσεις, έρθει ο «λογαριασμός» και παρουσιασθεί ένα άλλο Σχέδιο, πάλι ένα «όχι» θα έχουμε.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Τώρα βέβαια προεξοφλείτε εσείς,
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Κάνω μια εκτίμηση.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Σύμφωνοι. Δεκτή. Κύριε Αρσένη, τι κάνουμε με το θέμα των Σκοπίων από εδώ και μετά, ας μην το αρχίσουμε με την παρελθοντολογία, πιθανόν θα μας οδηγήσει στο παρελθόν η συζήτησή μας, αλλά από εδώ και πέρα τι κάνουμε;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Από εδώ και πέρα δεν έχουμε και πολλές επιλογές. Χάσαμε πολύ χρόνο, ο χρόνος δεν δούλεψε για εμάς και βρισκόμαστε σε μια κατάσταση που πλέον δεν έχουμε πολλές επιλογές, πρέπει να επιμείνουμε σε μια και όχι σε διπλή ονομασία, νομίζω ότι μπορούμε να δεχθούμε μια σύνθετη ονομασία, αλλά μόνο μία ονομασία και, εάν δεν γίνει αυτό δεκτό, δεν έχουμε άλλη επιλογή, παρά να αρνηθούμε την είσοδο των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ και την Ε.Ε.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Να τα δούμε ένα – ένα. Λέτε να δεχθούμε μια ονομασία σύνθετη που θα περιέχει τον όρο Μακεδονία ή όχι, με ποιο προσδιορισμό;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Αυτό όπως ξέρετε και όπως είδατε και στις πρόσφατες δημοσκοπήσεις δεν είναι η άποψη της πλειοψηφίας του ελληνικού λαού. Νομίζω όμως ότι, έτσι όπως ήρθαν τα πράγματα, μια σύνθετη ονομασία που περιέχει τον γεωγραφικό προσδιορισμό Μακεδονία π.χ. Άνω, Βόρεια ή κάτι τέτοιο θα μπορούσε να γίνει δεκτή αλλά υπό τον όρο ότι είναι μόνο μια ονομασία για όλες τις χρήσεις.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Συνεπώς κύριε Αρσένη θα πρέπει στην κοινή γνώμη το πολιτικό δυναμικό της χώρας, κατ΄ αρχήν να εξηγήσει ότι θα περιέχεται η ονομασία Μακεδονία σε μια ονομασία.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Πρέπει να δούμε ποιες είναι οι διαπραγματευτικές μας δυνατότητες αλλά νομίζω ότι εκεί που έφθασαν τα πράγματα θα ήταν μια λύση η αποδοχή μιας σύνθετης ονομασίας που θα περιέχει και τον όρο αλλά θα είναι μια ονομασία όχι μόνον για τους διεθνείς οργανισμούς αλλά για όλες τις χρήσεις, μια ονομασία που θα ισχύει στα διαβατήρια, στους χάρτες, σε όλες τις χρήσεις.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Επειδή κάνουμε επίκληση του παρελθόντος, τότε στις αρχές της δεκαετίας του ’90 με την πρόταση του Πορτογάλου κ. Πινέϊρο, ήταν δεδομένο ότι θα το αποδέχονταν το Nova Macedonia οι Σκοπιανοί;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Αυτό δεν είναι σαφές. Πολλοί λένε ότι ίσως τότε θα μπορούσαν να το δεχθούν, άλλοι υποστηρίζουν ότι εάν φθάναμε στο τελικό στάδιο των διαπραγματεύσεων θα έκαναν πίσω.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Ή το Σλαβομακεδονία που επικαλείται ο κ. Γρυλλάκης κατά τη μυστική διπλωματία που έκανε τότε.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Το Σλαβομακεδονία φυσικά θα ήταν η καλύτερη λύση. Πήραμε όμως μια στάση που δεν διευκόλυνε διαπραγματεύσεις προς αυτή την κατεύθυνση και φθάσαμε μετά από πολλά χρόνια σε μια κατάσταση που 123 χώρες έχουν πλέον αναγνωρίσει αυτό το κρατίδιο με το όνομα «Μακεδονία» και η διεθνής κοινή γνώμη δεν είναι θετικά τοποθετημένη απέναντί μας. Γι΄ αυτό νομίζω ότι το δυνατό διπλωματικό όπλο που έχουμε σήμερα, δηλαδή το βέτο στην είσοδο στο ΝΑΤΟ και αργότερα στην Ε.Ε. μπορεί να χρησιμοποιηθεί και να βρεθεί μια λύση που δεν είναι απόλυτα ικανοποιητική για εμάς αλλά θα είναι μια αξιοπρεπής λύση για να βγούμε από το αδιέξοδο.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Ενώ με μια διπλή ονομασία πιθανώς να τρέχουμε σε άλλες χώρες να τους λέμε να μην χρησιμοποιούν το όνομα.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Η διπλή ονομασία θα είναι μια κοροϊδία, δεν θα είναι ούτε καν φύλλο συκής.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Εκ των δεδομένων πια κρίνοντας κ. Αρσένη, γιατί την ίδια στιγμή που εξελίσσονται τα πράγματα, σε πραγματικό χρόνο δεν μπορεί κανείς να έχει διαύγεια, ο κ. Μητσοτάκης ήταν προωθημένος τότε στην άποψή του αλλά, υπάρχει ένα αλλά μεγάλο. Θέλετε να το σχολιάσετε;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Το κλίμα ήταν τότε διαφορετικό.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Το κλίμα κάποιος το δημιουργεί και το προκαλεί πάντα.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Οι πολιτικές συνθήκες ήταν τέτοιες τότε που δεν θα ήταν δυνατόν να διερευνηθούν λύσεις που σήμερα μπορούν κατ΄ αρχήν και με δυσκολία να γίνουν αποδεκτές από τον ελληνικό λαό. Αλλά, έτσι όπως πάμε, νομίζω ότι είναι μονόδρομος για την Ελλάδα η χρήση του βέτο εάν δεν υπάρξουν – και δεν νομίζω ότι θα υπάρξουν – θετικές εξελίξεις στις πρωτοβουλίες του Νίμιτς. Εδώ όμως υπάρχει ένας κίνδυνος. Μπορεί να υπάρξει κίνηση από την πλευρά του Αμερικανικού Πενταγώνου να παρακαμφθεί το βέτο, δηλαδή να μην γίνει μεν επισήμως δεκτό το κρατίδιο των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ αλλά να γίνει μια de facto στρατιωτική συνεργασία και να προσκληθούν να παρίστανται μέχρις ότου λυθεί το θέμα της επίσημης εισδοχής. Αυτό θα πρέπει να το προσέξουμε ιδιαίτερα και θα πρέπει να αρνηθούμε όχι μόνο την αποδοχή των Σκοπίων ως μέλος του ΝΑΤΟ αλλά και την πρόσκληση των Σκοπίων στις συζητήσεις.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι επιλέγει λοιπόν η Ελλάδα μεταξύ του ρέματος και του γκρεμού;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Εδώ που έφθασαν τα πράγματα θα πρέπει να αρνηθούμε και αυτή είναι η μόνη πίεση που μπορούμε να ασκήσουμε για να υπάρξει μια λύση η οποία θα μπορεί να είναι αποδεκτή από τη δική μας πλευρά.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Πολλοί τονίζουν την αμετακίνητη θέση της Σκοπιανής πολιτικής ηγεσίας χρόνια τώρα. Εμείς όμως με τις παλινωδίες και τις καθυστερήσεις προκαλέσαμε αυτή την κατάσταση;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Πρέπει να είμαστε ειλικρινείς. Εάν το δούμε διαχρονικά το θέμα, οι χειρισμοί από τη δική μας μεριά δεν έδειξαν συνέπεια και ήταν και κακοί χειρισμοί. Σήμερα η κατάσταση είναι χειρότερη από αυτήν που ήταν πριν από πολλά χρόνια.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Τις τελευταίες δύο δεκαετίες ή παλαιότερα, να βάλουμε 4-5 δεκαετίες όταν κατονομάστηκε το τμήμα της Γιουγκοσλαβίας Μακεδονία;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Δεν ξέρω τι διαπραγματευτική δύναμη είχαμε τότε, αλλά νομίζω ότι το θέμα αυτό θα έπρεπε να είχε τεθεί και πριν από τη διάλυση της Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας, θα έπρεπε να το είχαμε προβλέψει ότι κάποια στιγμή θα ερχόταν και αυτό το οποίο δεν έγινε από τη δική μας μεριά είναι μια εκστρατεία ενημέρωσης της παγκόσμιας κοινής γνώμης
ΕΡΩΤΗΣΗ: όταν η προπαγάνδα των άλλων οργίαζε
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Εγώ τουλάχιστον χρόνια πριν το είχα τονίσει ότι θα έπρεπε να έχουν βγει ομάδες βουλευτών, από όλα τα κόμματα, πανεπιστημιακοί, παράγοντες της ελληνικής κοινωνίας με διεθνή εμβέλεια, να ενημερώσουν τουλάχιστον το ευρωπαϊκό κοινό περί τίνος πρόκειται.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Ευχαριστώ πολύ κύριε Αρσένη.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Κι εγώ σας ευχαριστώ.
